Ke ola nei ke ola kanaka ma luna o kekahi mau kānāwai hoʻomalu e kōkua ai e hoʻoholo i ka mea maikaʻi a me ka meaʻino. He nui ka poʻe iʻikeʻole i keʻano o ke kanaka a me nā māhele i kākoʻoʻia i kēia manaʻo, akā he mea nui ia no ka uluʻana o ke kaiaulu.
He aha ka pilikino a me ke kanaka?
ʻO kēia kumumanaʻo i puka mai ka hua'ōlelo Latin,ʻo ia hoʻi ka unuhiʻanaʻo "kanaka". ʻO ke kanaka hana kanaka kahi kanaka nāna e hoʻokaʻawale i nā waiwai o ke kanaka. ʻO keʻano,ʻo ia ke hoʻomaopopo i ke kuleana o ke kanaka i ke kūʻokoʻa, ka uluʻana, ke aloha, ka hauʻoli a pēlā aku. Eia kekahi,ʻo kēia ka hōʻoleʻana i ka hōʻike o ka hopena i nā mea ola. ʻO ka manaʻo o ka'anana kanaka e hōʻike ana ke kumu o ka honua nei ka hiki i ke kanaka ke aloha a kōkua i nā poʻe'ē aʻe. He mea nui e hoʻomaopopo i ka hōʻike o ka lāhui i meaʻole e kū'ē i ka pono o kēlā me kēia.
ʻO ke kanaka i kaʻikeʻike
Hoʻohanaʻia kēia manaʻo i nāʻano likeʻole, me kaʻikepili, i kahi i paniʻia ai, no kaʻikeʻana i ka pilina o nā kānaka me ka palenaʻole. Aia kekahi mauʻano i kōkua e hoʻomaopopo i keʻano o humanism:
- No kēlā me kēia kanaka,ʻo nā kānaka'ē aʻe he mea kiʻekiʻe loa ia, a he mea nui lākou ma mua o ka waiwai, nāʻuhane, nā pilikino a me nā pōmaikaʻi maoli.
- Ma ka noʻonoʻo,ʻoihana kanaka kahi kūlana e wehewehe ana he waiwai nui o ke kanaka aʻo ia iho ma muli o ke kūlana pili kanaka , ka wahine, ka lāhui, a me nāʻano'ē aʻe.
- Ua'ōlelo kekahi o nā koleka o ka humanism, inā e noʻonoʻo ponoʻoe i nā kānaka, eʻoi loa aku ka maikaʻi.
ʻO ke ola kanaka a me ke kanaka - Difference
Hoʻohui pinepine pinepine i kēia mau manaʻo, akā i ka meaʻoiaʻiʻo, heʻano likeʻole a me ka hoʻohālikelike i nā hiʻohiʻona. ʻO ke anamanaʻo a me ke kanaka,ʻelua mau manaʻo e hikiʻole ke hoʻokaʻawaleʻia e pili ana i ka palekana o nā pono kīnā i ke kūʻokoʻa a me ka hauʻoli. No ka pilina kanaka, he hiʻohiʻona kahi o ke kanaka e hōʻike ana iā ia iho ma ka manaʻo maikaʻi i nā poʻe'ē aʻe. Ua hoʻokumuʻiaʻo ia no ka hopena o kaʻike maopopo a hoʻomau i ka maikaʻi a me ka meaʻino. ʻO ke kanaka a me ka pilikino he mau pilina pili, no ka mea, ua hanaʻia keʻano ma muli o ka hoʻohālikeʻana i nā kumumanaʻo o ka hopena.
Nā Hōʻailona o ke Kanaka
Uaʻikeʻia nāʻano nui o ka humanism, e hōʻike ana i kēia manaʻo:
- Hoʻopono . ʻAʻole hiki ke hoʻokaʻawaleʻia nā manaʻo o ka pilikino mai ke kahua hoʻomana, ka mōʻaukala, a me ka manaʻo kuʻuna. ʻO ke kūlana o ka uluʻana o ka honua āpau ma luna o kaʻoiaʻiʻo,ʻoiaʻiʻo, ka hoʻomanawanui, a me nāʻano pono'ē aʻe.
- Kauwai . He mea nui ka waiwai o ka pilikino ma ka pilikanaka aʻo nā mea mua.
- Hua'ōlelo . ʻO ke kumukānāwai o ke kanaka a me kona mau manaʻo e pili ana i nā poʻe a pau a me nā'ōnaehana pili kaiaulu. I kaʻike o ka honua i kēia manawa, hiki i kekahi ke hele ma'ō aku, no ka mea, he kuleana ko ke kanaka a pau i ke ola, i ke aloha a me nāʻano'ē aʻe.
ʻO ka waiwai nui o ka humanism
ʻO keʻano o humanism ke moe nei ma kaʻoiaʻiʻo i loko o kēlā me kēia kanaka e hiki ke hoʻolālā a iʻole he mau kānaka maoli nō, kahi e kūkuluʻia ai ka hoʻomohalaʻana i nā manaʻo a me ka noʻonoʻo. He hikiʻole ke hoʻohemo i ka hopena o ka nohona, nā kānaka a me nāʻano likeʻole, akāʻo ka mea wale nō ka mea lawe a me ka mea hana i ka mea maoli. Ua hoʻokumuʻia nā kumukūʻai kanaka i ka mahalo, ka lokomaikaʻi a me ka kūpaʻa.
ʻO ke kanaka -ʻO nāʻano
Aia kekahi mau hōʻuluʻulu o nā humanists, i likeʻole i nā pae koho koho. Inā mākou e nānā i ka punaewele a me kaʻikepili, hiki iā mākou keʻike i nāʻanoʻokoʻa o nā kānaka humanists:ʻikepili, ka poʻe communist, ka moʻomeheu, ka'enekema, ka hoʻomana, ka pilina, ke kauā, ka feudal, ka natura, ka honua a me kaʻoluʻolu. He kūpono e noʻonoʻo i keʻano o ka humanism ma ka mea nui:
- poʻe - ola no ka hauʻoli o ka poʻe;
- nā pono kanaka - ke kākoʻo nei i nā pono kīvila o nā kānaka a pau;
- nā kānaka pacifist - nā kānaka-noho maluhia, e hakakā ana i nā meaʻino a pau ma ka honua;
- ka lehulehu - hoʻolako i nā kōkua i nā keiki, nā poʻe maʻi a me nā kānaka nele.
ʻO ka manaʻo o ke kanaka
Pono e hoʻomohala kekahi kanaka a loaʻa iā ia kekahiʻanoʻike a hoʻomohala i nā mākaukau e hoʻi i ka honua ma o nā hana kaiāulu a me nāʻoihana. ʻO ka hiʻohiʻona kanaka i ka honua e pili ana i ka mahalo i ke kūlana o ke kānāwai a me ka pono o ka lehulehu a me ka mahalo i nā mea nui o ka lehulehu. ʻO ke kumulāʻau o ka pilikino ka manaʻo o ka mālamaʻana i nā kānāwai:
- ʻO ke kūlana kūpono o kaʻaha kanaka i nā poʻe a pau, me ka nānāʻole i keʻano o ke kino, ka waiwai a me ka pilikanaka.
- Keʻike nei i keʻano o ke kanaka, he mea pono ke kuhikuhi hou i kekahi mau kumuhana'ē aʻe:ʻo ke kuleana o kēlā me kēia kanaka e pono keʻikeʻia.
- He mea nui ka hoʻomaopopoʻana i ke aloha ma keʻano he paepae i ka humanism,ʻaʻole pono ke kūpaʻa ma ke aloha a me ke aloha, akā, ma ka makemake e kōkua i ke kanaka e hoʻohui i ka pilikanaka.
ʻO ke kanaka i ka Honua Nei
I kēia mau lā, ua loli nā manaʻo o ka pilikino, a ua lilo paha i mea e pono ai, no ka mea, no kēia mau lā, ua hele mua nā manaʻo o ka nohoʻana a me ka lako pono'ī,ʻo ia hoʻi, ka hiʻi kālā. ʻO ka hopena,ʻo ka mea maikaʻiʻoleʻo ia he kanaka lokomaikaʻi i kūʻole i nā manaʻo o nā poʻe'ē aʻe, akā,ʻo ke kanaka i hana iā ia iho aʻaʻole i hilinaʻi i ka mea. Hoʻopili nā kānaka hoʻonaʻauao i kēia kūlana e alakaʻi i ke kaiāulu i kahi hopena make.
Ua hoʻololi ke ola kanaka hou i ke aloha no nā kānaka me ka hakakā no kona uluʻana i ka holomua, a ua pili pono i ka manaʻo o kēia manaʻo. ʻO ka nui no ka mālamaʻana i nā kuʻuna kanaka e hiki ke hana i ka moku'āina, e like me ka hoʻonaʻauao liʻiliʻi a me nā lāʻau lapaʻau,ʻo ka ukuʻana i ka uku i nā limahana kālā e pale i ka pale o ke kaiaulu i loko o nā pūʻulu waiwai. ʻO ka hihi o ka manaʻolanaʻaʻole i pau i nā mea a pau a hiki i ka nohona kanaka i kēia manawa ke ola hou,ʻo ka poʻe i heleʻole i ka malihini i ka waiwai o ka pono a me ke kaulike.
He mau manaʻo no keʻano o ke kanaka i loko o ka Baibala
Kūʻiʻo ka poʻe hoʻomaopopo i keʻano o ka humanism ke Kristiano, no ka mea,ʻo ke kuhiʻana o ke aloha, ua like nā kānaka a pau me ke aloha kekahi i kekahi a me ke alohaʻana i ke kanaka. ʻO ka hoʻomana Karistiano ka hoʻomana o ke aloha a me ka hoʻohou houʻana o ke kanaka. Kāhea akuʻo ia i ke kanaka e hoʻopau a mālamaʻole i ka pono no ka maikaʻi o nā kānaka. ʻAʻole e hiki i ka hoʻomana Karistiano ke noho me ka ponoʻole.
Nā mea e pili ana i ke kanaka
Ua pili kēia mahele me ka nui o nā meaʻoluʻolu, no ka mea, no nā makahiki he nui, ua hoʻokauʻia kaʻimiʻana o nā kānaka, i hoʻoponoponoʻia, i ka hāʻuleʻana a pēlā aku.
- Ua makemake ka mea loea kilokiloʻo A. Maslow a me kona mau hoa ma ka hopena o ke 50 o ka makahiki e hoʻokumu i kahiʻoihanaʻoihana e nānā i ka hōʻike o ka pilikino ma kaʻaha kanaka e ka loiloikala. Ua hoʻoholoʻia ma ka hoʻokomo houʻiaʻana o ka wahi mua e pono ai ke maopopo pono'ī a me ka pilikino. ʻO ka hopena, ua hoʻokumuʻia ka HuiʻAmelika o ka Psychology Pūʻali.
- Wahi a ka moʻolelo,ʻo ka'anistianoʻoiaʻiʻo maoliʻo Francesco Petrarca, ka mea nāna i hoʻonoho i ke kanaka ma luna o ka pae e like me ke kanaka pilikino a pilikino.
- Nui ka poʻe e pili ana i keʻano o "humanism" i loko o kona pilina me keʻano, a pēlā e hōʻike ai i keʻano koʻikoʻi i ka nohona a me ka mahalo i nā mea ola a pau ma ka honua. Ke huli neiʻo Ecohumanists e hoʻopau hou i nā mea nalowale o keʻano.
Nā puke e pili ana i ka humanism
ʻO ke kumuhana o ke kūʻokoʻa pilikino a me ka waiwai kanaka ke hoʻohana pinepineʻia nei ma nā puke. ʻO ke kanaka a me ke aloha e kōkua i ka noʻonoʻo i nā hiʻohiʻona maikaʻi o ke kanaka a me ko lākou kūlana no ka hapuna a me ke ao holoʻokoʻa.
- "Holo i Freedom" E. Fromm. Hāʻawiʻia ka puke i nāʻano o ka mana o ka mana a me ka loaʻaʻana o ke kūʻokoʻa pilikino. Manaʻo ka mea kākau i ka nui o ke kūʻokoʻa no nā poʻe'ē aʻe.
- "ʻO Mountain Magic" na T. Mann. Ke hōʻike nei kēia puke i keʻano o ke kanaka, ma o nā pilina o nā poʻe i nele i ka manaʻo o ke ola a no lākou ka pilina o ke kanaka.