ʻO Gypsies no nā makahiki he nui i hakakāʻia no ko lākou kuleana a ho'āʻo i ka hoʻokumuʻana i ka hui e pale i ko lākou mau pono. Ua hana muaʻia kēia i ka makahiki 1919, i ka manawa i'ākoakoaʻia ai ka Hale Aliʻi o Romaʻo Transylvania. Akāʻaʻole kēia i hāʻawi i nā hopena tangi. I ka wā o ke Kaua Honua Elua, uaʻike nā Roma i nā ho'āʻo kūponoʻole e pili ana i ka politika fascist o ka hoʻokae iā lākou.
ʻAʻole hiki i ka makahiki 1971 ka'ākoakoa o kaʻaha kūkā o Roma ma Lādana , kahi i'ākoakoa ai nāʻelele mai 30 mau'āina mai. Ua hoʻokumuʻia ka International Union of Roma ma ka'aha'ōlelo, aʻo ia ka mea i kāheaʻia e pale i nā kuleana a me nā pono o ka Roma ma nā'āina a pau o ka honua nei.
Ua mālamaʻia kēiaʻaha kūkā ma ka lā'Epelila 6-8, a ua lilo kēia lā i mea hoʻoholo no ka lā e hoʻokumuʻia ai ka lā Roma Roma. Mai kēia manawa, hoʻomanaʻoʻia ka makahiki ma ka lā 8 oʻApelila .
ʻO ka hopena o ka'aha'ōlelo o ka'aha'ōlelo,ʻo ia mauʻano a me nā hōʻailonaʻano nui e like me ka hae a me ka mele o Roma, a hāʻawi iā lākou i nā kumu e noʻonoʻo iā lākou iho he lāhui, piha,ʻaʻohe i nele.
ʻO ka hae o nā Gypsies e like me he'alikaliki'āpana, a māhele i ka hapalua. ʻO ka mākū luna he uliuli a me ka hōʻailona i ka lani, ka'ōmaʻomaʻo -'ōmaʻomaʻo, ke hōʻailona i ka honua. No kēia kūlana, aia ke kiʻi o kaʻulaʻula ulaula, kahi e kau ai i ko lākouʻano ola.
Nā'ōlelo maʻamau o ka lā Roma Nui Roma
Ma kēia lā hauʻoli,ʻApelila 8, i kēlā me kēia makahiki ma ka honua holoʻokoʻa, he nui nā hanana i hanaʻia,ʻo ia hoʻi nā seminars, nā'ōlelo heluhelu, nā hālāwai i manaʻoʻia e kūkākūkā i nā pilikia o ka Roma, e haʻi aku i nā poʻe o ka honua i ka pono o kēia poʻe e mahalo a me ka maikaʻi.
Ma waho aʻe o nā hoʻolālā kūlana, he nui nā moena uila, nā hana e kū'ē i ka xenophobia, nāʻahaʻaina, nā hōʻikeʻike o nā meaʻoihana a pēlā aku. ʻO ka pahuhopu nui o nā hanana a pau,ʻo ia ke hāpaiʻana i ka lehulehu i nā pilikia o ka lāhui, e kāhea i ke kōkua i nā mea i nele o ka lāhui, e kōkua i ke kūkuluʻana i nā loina moʻomeheu a ka poʻe.
Hoʻohanohanoʻia ka lā hoʻomaha e nā mākaʻi o Roma wale nō, akā, na nā mea ho'ōla o nā hui aloha a me nā pūnaewele, nā kumu moʻomeheu a me nā hui politika. ʻAʻole hiki i nā poʻe maka'āinana a pau i makaukau e hakakā no nā kuleana o nā Gypsies ke komo i nā'āpana. Ma o ka loina i kēia lā he mea maʻamau ke laweʻana i ke kukui ahi ma ke alanui.
Ma waho aʻe o nāʻahaʻaina, ua hoʻomanaʻo nā Gypsies o ke ao nei i kēia mau lā i nā mea o ka fascism, nā Gypsies, i make ma nā kahua hoʻomau.
ʻO kekahi mauʻike e pili ana i nā gypsies
ʻO ka Gypsies he inoa huiʻia no 80 mau lāhui kūkā. No laila, heʻahaʻaina ka'āina, i hoʻokipaʻia e nāʻelele a puni ka honua. Aia 6 mau lālā nui o Roma: 3 hikina a me 3 komohana. ʻO Western -ʻo Roma, Sinti a me nā gypsia Iberian. ʻO East - Lyuli, Hale a me nā Hale. Eia hou, nui nā poʻe Roma liʻiliʻi.
I ka wā o kona mōʻaukala, i hoʻomakaʻia ma kahi o ke kenekulia 14, ua hoʻomāinoinoʻia a hoʻoweliweliʻiaʻo Roma ma keʻano he kauā. Mai ka hānauʻana,ʻaʻohe kuleana o ka Roma i ke kūʻokoʻa, ka hoʻonaʻauaoʻana, a me ka koho kūʻokoʻa o kekahi hoa i ke ola. Ua hoʻokau ka 'oihana hoʻokau i kā lākou palapala piha i ka haku,
No nā makahiki he nui, ua ho'āʻoʻia e hoʻolālā i ka Roma, hoʻopau i ko lākou kūlana hoʻolimalima, a me ke kūpono o ko lākou ola piha ma keʻano like me nā lāhui'ē aʻe. A, no laila,ʻaʻole hiki ke hana no ka pōʻino. A i ke kenekulia 21 wale nō i hiki ke hoʻokumu iā lākou i hui no ka paleʻana i nā pono kīvila.
Ma kēiaʻano, he waiwai nui ka hoʻoilina moʻomeheu o Roma - he mau moʻolelo me nā mele, a me nā moʻolelo legendo, nā mele he nui, nā'ōlelo hoʻohālike. I kēlā me kēia makahiki ma nā hāʻina o ka honua o ka moʻomeheu Roma,ʻo Khamoro, Romani Yag a me Amala ka mea nui loa.